Sốc phản vệ là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất khi bị dị ứng nổi mề đay. Nguy hiểm hơn có thể gây tử vong không chỉ gặp ở trẻ nhỏ mà cả người lớn nếu không được chẩn đoán và xử lý kịp thời.
Sốc phản vệ luôn luôn là biến chứng gây lo âu cho không chỉ là người đơn vị bệnh nhân mà còn cho cả những y chuyên gia chữa trị. Triệu chứng góp mặt nhanh, ngay lập tức hoặc sau 30 phút sử dụng thuốc, thử test, mắc ong đốt hoặc sau thời điểm ăn một loại đồ ăn thức uống lạ.
Nếu hiện tượng chứng góp mặt càng cấp tốc thì triệu chứng càng nặng, tỉ lệ tử trận càng cao. Bởi thế, nên nắm rõ về Nguồn gốc, triệu chứng, phác đồ giải quyết và ngăn ngừa để cấp cứu thật nhanh, đúng thời điểm, chính xác cho người mắc bệnh.
Ảnh minh họa từ internet
Mức độ sốc phản vệ ở châu Âu là 4-5 trường hợp/10.000 dân, ở Mỹ những năm mới đây là 58,9 ngôi trường hợp/100.000 dân. Ở Việt Nam tuy rằng chưa tồn tại tổng hợp tuy vậy sốc phản rệ do thuốc vẫn xảy ra thường kỳ, chạm mặt ở mọi nơi, các bệnh viện và cơ sở y tế .. Nhiều tình huống đã tử trận.
Nguyên nhân gây sốc phản vệ
Có Rất nhiều Tác nhân dẫn đến sốc phản vệ thay vì chỉ đơn giản nguyên nhân là tiêm thuốc vacxin như hầu hết người lầm tưởng.
1. Thuốc
Thuốc là Nguồn gốc gây sốc phản vệ bậc nhất cho người mắc bệnh. Những đường thuốc đưa vào thân thể như tiêm mao mạch, tiêm bắp, tiêm bên dưới làn da, trong da; uống, xông, nhỏ đôi mắt, đặt “vùng kín” hay thuốc bôi ngoài làn da ..đều có khả năng gây sốc phản vệ. Dù thế, đường tiêm mạch máu là gây tổn thương nhất. Toàn bộ các loại thuốc đều có nguy cơ gây sốc phản vệ cho đối tượng mắc bệnh, hay gặp gỡ đặc biệt là thuốc kháng sinh họ β lactam, chống viêm hạn chế đau, giãn cơ, ngăn co giật, cản quang, gây mê, gây mê…
2. Thực phẩm
Các loại thức ăn có Lý do động thực vật có khả năng gây sốc phản vệ như: cá thu, cá ngừ, tôm, tép, ốc, nhộng, trứng, sữa, dứa, khoai tây, lạc, đậu nành, những loại hạt và những chất phụ gia…
3. Nọc côn trùng
Khi bị các loại côn trùng như ong đốt; rắn, rết, bọ cạp, nhện…cắn thì lượng độc tố trong nọc côn trùng tiết ra sẽ gây cho sốc phản vệ cho nạn nhân. Những Tác nhân khác như phấn hoa, nhựa cây,…
Triệu chứng của người bị sốc phản vệ
Triệu chứng lâm sàng của sốc phản vệ do thuốc hay những Nguồn gốc khác về cơ bản trùng lặp và xảy ra ở mọi các bộ phận nội tạng trong thân thể.
– Hệ hô hấp
Đối tượng mắc bệnh thấy không thở được, ngạt, tím tái, suy hô hấp cấp do co thắt phế quản gây khó thở. Sốc phản vệ gây phù dây thanh, phù khí quản, co thắt phế quản có tình huống phù phổi.
– Hệ tim mạch
Sốc phản vệ làm giãn tĩnh mạch, tụt áp suất máu, trụy tim mạch thường có mặt sớm do hậu quả của các hóa chất gửi vào cơ thể. Thiếu hụt oxy trong máu, tránh thể tích tuần hoàn gây ra toan máu và giảm co bóp cơ tim là thời kỳ nặng của sốc phản vệ.
– Hệ tâm thần
Đối tượng bị bệnh đúng thời điểm mắc nhức đầu, chóng mặt, chân tay run, nhận thức lơ mơ, nói lảm nhảm, co giật body toàn thân và có thể ngất xỉu hay hôn mê.
– Hệ hấp thụ
Nếu mắc sốc phản vệ do đồ ăn hay thuốc qua đường uống gây nên, bệnh nhân sẽ sôi bụng dữ dội, nôn, bi thiết trớ, ỉa chảy không tự chủ, ngoài ra chảy máu hấp thụ.
– Da
Da của người bị sốc phản vệ mắc mẩn ngứa, nổi mề đay, phù nề (là trạng thái sưng nề có mặt nhanh và đột ngột ở cả vùng bên dưới và phía trên mặt của làn da và niêm mạc, chủ yếu ớt hiện diện ở lưỡi, môi, đôi mắt, quanh miệng, bàn tay, bàn chân, hầu họng và bộ phận sinh dục).
Sốc phản vệ đươc chia nhỏ ra 3 cấp độ diễn biến là nhẹ, trung bình và nghiêm trọng
1. Diễn biến nhẹ
Với những hiện tượng đau đầu, hoang mang, chóng góc nhìn, có thể có nổi mày đay, mẩn ngứa, phù Quincke, nôn trớ hoặc ai oán nôn, đau bụng, tiểu tiện ỉa không kiềm chế, nhịp tim nhanh, áp suất máu tụt, không thở được.
2. Diễn biến trung bình
đối tượng mắc bệnh hoảng hốt, sợ chết, lảo đảo, ngứa ran khắp người, không thở được, co giật, nhiều lúc hôn mê, đau bụng, da tím tái, niêm mạc nhợt, đồng tử giãn, mạch nhanh bé dại, áp suất máu tụt hoặc không đo được.
3. Diễn biến nặng
Diễn ra tức thì trong các phút đầu tiên với vận tốc chớp nhoáng. Đối tượng bị bệnh hôn mê, nghẹt thở, da tím tái, mạch áp suất máu không đo được, tử trận sau vài phút, hãn hữu kéo dài vài giờ.
Chú ý các cốt truyện muộn xảy ra sau sốc phản vệ như viêm cơ tim kích ứng, viêm thận, viêm cầu thận. Những di chứng này có nguy cơ gây ra tử trận. Có trường hợp sốc phản vệ đã được xử lý nhưng 1-2 tuần tiếp nối góp mặt hen phế quản, mày đay, phù nề phát lại nhiều lần.
Mức độ nghiêm trọng dịu của sốc phản vệ dựa vào cấp độ nhạy cảm của từng cơ thể, số lượng và tốc độ dung nạp các chất lạ vào thân thể và phụ thuộc vào thời gian giải quyết và xử lý chữa trị.
Những triệu chứng sớm nên lưu ý: ngứa bàn tay, chân, tê môi, lưỡi, nghẹt thở, nhịp tim nhanh, xúc cảm hồi hộp, hốt hoảng.
Tìm hiểu thêm: Nguyên nhân trẻ bị dị ứng nổi mề đay khắp người
Làm cái gi để ngừa phòng bị sốc phản vệ
Sốc phản vệ có khả năng xảy đến rất sớm hay nhiều lúc khá chậm sau một vài h, nhưng khi đã xảy đến sốc phản vệ, diễn tiến sẽ rất nhanh trong vòng 1–2 phút và chuyển qua trạng thái nguy kịch, lúc này rất khó để đảo ngược tình huống. Bởi vậy, bạn hãy chú ý những điều sau để ngăn chặn mắc sốc phản vệ:
– Nếu bạn có tiền sử kích thích, hãy đàm luận thật cẩn thận với bác sĩ chuyên khoa lúc được đơn thuốc vì các thân thể như bạn sẽ khá dễ mắc kích thích lúc sử dụng thuốc. Hãy luôn luôn mang theo đơn vị bản thân các loại thuốc giải dị ứng.
– Khi đang tiêm thuốc, nếu thấy có các xúc cảm khác thường như hoảng loạn, hốt hoảng, lo lắng, tê lưỡi.. Hãy nói tức thì với chuyên gia chuyên khoa để dừng tiêm và đúng lúc giải quyết và xử lý như sốc phản vệ.
– Sau khi tiêm thuốc xong xuôi cần ở lại phòng tiêm khoảng 15-30 phút, không nên ra về ngay phòng ngừa sốc phản vệ xảy đến khá trễ với tùy cơ địa từng cơ thể.
– Sử dụng thuốc hợp lý, lành mạnh, đúng khuyên.
– Khi ăn đồ ăn thức uống lạ, cần thử một lượng nhỏ dại để xét phản xạ của cơ thể. Chờ sau 24 tiếng mới cần ăn lại nếu không hề thấy hiện tượng gì thất thường. Với các người có cơ địa kích ứng sẽ rất giản đơn bị sốc do ăn uống những đồ có chất lạ.
Làm gì khi bị sốc phản vệ
Trong giai đoạn chờ đón y chuyên gia cấp cứu hãy thực hiện các thao tác làm việc sau:
- Đặt đối tượng bị bệnh nằm ở dáng chân cao hơn đầu;
- Nới lỏng quần áo và đắp chăn cho cơ thể bệnh;
- Nếu người bị bệnh bị nôn trớ hay xuất huyết từ miệng, hãy lật người bệnh nằm nghiêng để phòng sặc;
- Chuyện trò tiếp tục với người mắc bệnh để người bị bệnh giữ được nhịp thở, giảm rơi vào hiện trạng hôn mê;
- Nếu đối tượng mắc bệnh ngưng thở hãy bắt đầu hồi sức tim phổi bằng ép tương đối lồng ngực và hà tương đối thổi ngạt cho triệu chứng nhân;
- Xét nghiệm xem yếu tố gây ra sốc phản vệ bởi vì đâu.
– Cho dù diễn biến sốc phản vệ nhẹ, bình quân hay nặng đều phải sử dụng ngay lập tức adrenalin cho đối tượng bị bệnh. Tiên lượng xuất sắc hay là không phụ thuộc vào sự việc dùng sớm và đủ liều adrenalin cho người bệnh.
Cấp cứu đối tượng mắc bệnh mắc sốc phản vệ phải được tiến hành ở nơi có đầy đủ y chuyên gia chuyên khoa có trình độ chuyên môn và dụng cụ bổ trợ, hộp thuốc ngăn sốc. Bởi thế, hãy ngay lập tức gửi những thân thể có biểu hiện sốc phản vệ đến nơi khám bệnh gần nhất trong thời điểm ngắn nhất có nguy cơ.
Tham khảo:
